Cewnikowanie pęcherza moczowego
Jest to zabieg polegający na wprowadzeniu do pęcherza moczowego przez cewką moczową cewnika celem jego opróżnienia z moczu. Poszczególne typy cewników ,w zależności od swojej funkcji, mają odmienną budowę i wytwarzane są z różnych materiałów(lateks, silikon, poliuretan ). Cewniki dostępne są w różnych rozmiarach podawanych w skali French(F). 1French= 0,33mm.
Najczęściej stosowanym typem cewnika jest cewnik Foleya. Ma postać wydłużonej rurki o zaokrąglonej końcówce z dwoma otworami przez które mocz wpływa do cewnika. Cewnik Foleya po założeniu utrzymuje się w pęcherzu dzięki balonowi, który wypełnia się płynem.
Drugi koniec cewnika posiada dwie końcówki- zawór przez który wypełnia się balon cewnika oraz końcówka przez którą wypływa mocz. Do tej ostatniej podłącza się worek do zbiórki moczu. Niektóre cewniki Foleya posiadają dodatkowo kanał do stałego płukania pęcherza. Inne typy cewników moczowych mają zastosowanie głównie w leczeniu szpitalnym.
Budowa cewnika Foleya.
Cewnikowanie pęcherza moczowego stosuje się :
– w zatrzymaniu moczu
– celem kontroli ilości wydalanego moczu
– w trakcie i po operacjach urologicznych i chirurgicznych
– podczas niektórych badań diagnostycznych
– w zaburzeniach oddawania moczu (pęcherz neurogenny, po urazach rdzenia, rozszczep kręgosłupa)
– w przypadku ran okolicy krocza i kości krzyżowej (odleżyny, rany pooperacyjne u pacjentów z nietrzymaniem moczu)
– w leczeniu dopęcherzowym u pacjentów z rakiem pęcherza
– w opiece paliatywnej
– u pacjentów z nietrzymaniem moczu w przypadku niepowodzenia innych metod
Jak zakłada się cewnik do pęcherza moczowego?
Najpierw odkaża się okolicę cewki moczowej. Następnie do cewki moczowej podaje się żel z lignokainą, który ma za zadanie znieczulić cewkę moczową oraz ułatwić wprowadzenie cewnika. Kolejnym etapem jest wprowadzenie cewnika do pęcherza moczowego, wypełnienie balonu cewnika wodą do wstrzykiwań oraz podłączenie worka do zbiórki moczu.
Powikłania cewnikowania i jego utrzymywania w pęcherzu:
– uszkodzenie cewki moczowej
– krwawienie
– zwężenie cewki moczowej
– kolonizacja bakteryjna i zakażenia układu moczowego
– zapalenie jądra
Pielęgnacja pacjenta z cewnikiem moczowym:
- Zaleca się regularną wymianę cewnika– w zależności od stosowanego typu
- Codzienną pielęgnację okolicy cewki moczowej– obmycie wodą i środkiem myjącym penisa lub przedsionka pochwy.
- Opróżnianie worków do zbiórki moczu co 3-4 godziny
- Wymianę worków do zbiórki moczu- najlepiej codziennie
- 2l płynów na dobę (o ile nie ma przeciwwskazań np. kardiologicznych)